ریتون هخامنشی

يكي از چشم نوازترين زيباترين و دست ساخته هاي گران سنگ بشركه از ديربازتا كنون مورد توجه جهانيان قرار گرفته است ريتون ميباشد . از زماني كه بشر به قابليت گل رس پي برد در انديشه ساخت ظروف زيبا بر آمد. ازآن به زبان هيتيت بيبرو نام رفته است. ريتون ظرفي است كه بخش جلويي آن بشكل حيوان و يا انسان در آمده وعموما ازاشكال حيوانات با شاخ منحني يافته به عقب ساخته شده است. براساس كاوشهاي باستان شناختي ريتونهايي كه در آسياي صغيريافت شده نسبت به ريتونهاي مكشوفه درايران باستان ازقدمت بيشتري برخوردار است ليكن ريتونهاي مكشوفه درايران ازظرافت دقت و تكنيك برتري نسبت به ريتون هاي سرزمين همجواربرخورداراست. تا قبل از كشف فلزبشرازگل درساخت آن بهره گرفت. سفالهاي مكشوفه ريتوني فرم در مارليك حسنلو زيويه سيلك همدان و نيزديگرمناطق برتري ريتون ايراني را برهمگان محرزساخته است.در دوره هخامنشي ساخت آن رشد چشمگيري يافت .درادواراشكاني و ساساني نيز سيرتعالي پپمود. بطوريكه ريتون ها از اهميت ويژه برخوردار بودند. بيشترمورخان وباستانشناسان ريتون را يك كالاي تجملي پنداشته اند. درحاليكه با نگاهي ويژه به آن درمي يابيم كه ريتون درمراسم مذهبي عبادي و آييني آن اعصاراستفاده ميشده است. با توجه به سوراخ هاي تعبييه شده در بخش ريزش مايعات اين ظرف دراين مراسم ها ميتوانسته مورد استفاده واقع شود.عمده دلايلي كه دراين بخش بدان بايد توجه كرد .                        

الف. تعداد محدود ريتون ها در جهان مي باشند .

ب . نوع سبك و اسلوب ساخت آن كه هنرمند بدليل اعتقادات مذهبي رنج ساخت آنرا بر خود هموار نموده است. اگر قرار بود ريتون ظرفي تجملي و اشرافي و درباري تلقي گردد بي گمان حفاري هاي علمي نتيجه ديگري بما عرضه مي داشت. البته اين گفتار بدان معني نيست كه حكومت هاي چون هخامنشي كه هنر در دربار رشد نموده از آن استفاده نكرده باشند. بلكه بحث اين است كه ريتون در مراسم آييني و براي عبادتگران عصر در مراسم ها استفاده ميشده است .