در کیش آریایی ما، مقام زن در جامعه بسیار بالاتر از آنچه در کشورهای پیشرفته امروزی وجود دارد هست و زن در بسیاری از شئون زندگی با مردان برابر و همکار است.

زنان در کیش آریایی می توانند در برگزاری مراسم دینی، داوری (قضاوت)، پهلوانی، جنگ آوری و شکار همانند مردان باشند و حتی به مقام شاهی برسند.

زنان و دختران در اموال و انتخاب همسر آزادی کامل دارند و مرد و زن نمی توانند در آنِ واحد بیش از یک همسر داشته باشند. در اوستا هر جا از مردان پارسا و پاکدامن سخنی به میان می آید بلافاصله چنین زنانی را نیز یاد آورده و به آنان درود می فرستد.

دانش آموزی و آموزش برای هر دو واجب و بایسته بوده و حتی می فرماید دختران بیش از پسران به فراگرفتن دانش بپردازند چرا که تربیت و کمال نسل آینده در دامن زنان پرورده می شود.

در فرهنگ پارسی دختر از واژه دُغدو به چَم (معنی) پربرکت گرفته شده و همچنین به دختر بچه های کوچک دوشیزه گفته می شود که به چم دوست داشتنی کوچولو است.

زن در اوستا اَشه بانو به چم دارنده فروغ راستی و پارسایی است که از این واژه بانو همچنان کاربرد دارد، مادر در اوستا ماتری Matri به چم پرورش دهنده، خواهر در اوستا سواسری Savasri به چم وجود مقدس و خیرخواه و زنِ شوهر دار نمانوپتنی Namanu Patni به چم نگهبان خانهآمده است.

در بسیاری از ادیان خداوند صفات کاملا مردانه دارد ولی در کیش آریایی شش صفت برجسته خداوند، سه صفت: وهومن (خرد)، اردیبهشت (راستی) و شهریور ( نیرومندی) با نماد مردانه و سه صفت: سپندارمزد ( عشق پاک)، خرداد (رسایی و کمال) و اَمرداد ( جاودانگی) با نماد زنانه است و این بدان معناست که خداوند از نمادهای مردانه و زنانه به یکسان و مساوی برخوردار است و در وجود اصل و سرچشمه خلقت تبعیض و فرقی بین زن و مرد نیست.

صفت چهارم خداوند، سپندارمذ یا سپندارمزد که در اوستا سپنتا آرمیتی Sepenta Armaiti به چم فروتنی و بخشش و عشق پاک است که امروزه به آن اسفند گویند و نام دوازدهمین ماه سال خورشیدیست.

سپندارمزد فرشته ایست نماد عشق پاک و فروتنی که همو پاسبان زمین هم هست، زمینی که هر چه داریم همچون مادر از اوست و زمین همچو مادر فروتنانه همه وجودش را در اختیار ما قرار داده است.

سپندار مزد نماد مادران و زنان پارسا و درستکار هم هست.

از این رو در کیش زرتشت 3745 سال پیش روز پنجم اسفند برابر 29 بهمن (به گاه شماری امروز) را به پاس ارزش نهادن به مقام شایسته بانوان روز زن و مادر و روز زمین نامیدند و در این روز زنان و دختران از کارهای روزمره آزاد بوده و مردان و پسران علاوه بر انجام کارهای روزمره به پاس سپاس از همسر، مادر و خواهر خویش به آنان هدایایی نیز اهدا می کنند.

zartosht_4.jpg

در این روز دلدادگان نیز عاشقانه ابراز عشق کرده و به معشوق گل و هدیه اهدا می کنند.

روز زن، روز مادر و روز زمین بر همه بانوان سربلند و آزاده خجسته و گرامی باد

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

پانویس:

1- برگرفته از کتاب جهانبینی زرتشتی نوشته موبد رستم شهزادی

2- روز زن پیشاپیش به همه خانم های ورد پرسی شاد باش!

3- اطلاعات بیشتر در مورد سپندازمزد